دژاوو چیست؟

طبق کتاب خود آگاهی رویا و استنتاج، مشاهدات دنیای بیرون مستقیما مدل دنیای درون رو نمیسازه بلکه این وسطا باور‌های انسان نیز روی اون تاثیر میذاره و ممکنه باعث بشه که مدل ذهن انسان به نوعی غیر واقعی و غیر منطبق بر واقعیت باشه
به طوری که مشاهدات مردم از یک واقعه ممکنه متفاوت باشه
این نشون میده که به هیچ وجه نمیشه به تجربیات شخصی اعتماد کرد
ممکنه از یک صدا دو نفر دو چیز مختلف شنیده باشند، هرچه مشاهده واقعیت بیشتر مبهم باشه تاثیر باور‌های گذشته بر اون بیشتر خواهد بود و علاوه بر اون مشاهدات دنیای بیرون میتونه مشاهدات مجازی گذشته رو هم تغییر بده
این خیلی نکته مهمی هست
به اون مغز بیزی میگن منظور از بیزی شکل هندسی بیضی نیست منظور شیوه‌ای در تخمین آماری هست بنام استنباط بیزی که در اون محقق یک باوری رو از مشاهدات گذشته داره و مشاهدات جدید هم تجربه میکنه و سپس مشاهدات جدید طبق فرمولی موجب تغییر نتایج مشاهدات قبلی میشه
مثلا اگه طی یک مشاهدات آماری دیدیم که تعداد گلوبول‌های خون در هر واحد خون 4 میلیون هست و الان مشاهدات جدید مثلا 5 یا 6 میلیون رو نشون میده، میریم نتایج مشاهدات قبلی رو هم تغییر میدیم و میگیم اصلا ما 4 میلیون گلوبول ندیدیم، 5 میلیون دیدیم!
این شیوه در مغز نیز رخ میده
یعنی مغز انسان به گونه‌ای فرگشت یافته که خودش به نوعی استنتاج بیزی رو اعمال میکنه
مشاهدات جدید موجب میشه که مشاهدات گذشته که در حافظه ثبت شده تغییر پیدا کنند
انگار که اصلا در گذشته چیز دیگه‌ای مشاهده کرده‌اند
برداشت‌ها و باورهای مغز انسان، باورهای بیزی هستند و ناخودآگاه تغییر می‌کنند
این پدیده در خواب به عنوان دژاوو ( آشنا پنداری - Deja Vu ) شناخته میشه، اینکه مکان خاصی رو در بیداری می‌بینید که احساس می‌کنید قبلا اون رو در جایی دیده‌اید، بعد یادتون میاد که آره این مکان رو در خواب دیده‌اید
از اونجا که خواب دیدن از هر واقعیتی که مشاهده کرده‌اید مبهم‌تر بوده و همچنین آماده‌ی تغییر هست، بنابراین همون موقع که دارید اون مکان خاص رو میبینید آنچه که در خواب دیده‌اید بر اساس مشاهدات جدیدتون ناخودآگاه دارید تغییر میدید، انگار که اصلا همین رو در خواب دیده‌اید
اگه میخواهید مطمئن بشید که مشاهداتتون چقدر مطابق با خواب‌هاتون هست
هر شب که خواب دیدین اون خواب رو در دفتری یاد داشت کنید، بعدا که دژاوو براتون اتفاق افتاد میتونین به دفتر خوابتون مراجعه کنین و این طوری مغز شما نمیتونه بگه که شما قبلا این رو در خواب دیده‌اید چون شما تمامی خواب هاتون رو ثبت کردید.

منابع:
استنباط بیزی | آشناپنداری