
آیا ما هر مزه را در قسمت خاصی از زبان درک میکنیم؟
do-we-feel-every-taste-in-a-special-part-of-our-tongue
ما انسانها و بسیاری دیگر از پستانداران بهواسطهگیرندههای چشاییِ سطح زبان، در تمامی نقاط زبان خود امکان دریافت تمامیِ مزهها را داریم. این باور که هر مزه در قسمت خاصی از زبان درک میشود، هیچ ...
4.63
گروه آموزشی ویدوآل
39253
آیا ما هر مزه را در قسمت خاصی از زبان درک میکنیم؟

Vidoal

ما انسانها و بسیاری دیگر از پستانداران بهواسطهگیرندههای چشاییِ سطح زبان، در تمامی نقاط زبان خود امکان دریافت تمامیِ مزهها را داریم. این باور که هر مزه در قسمت خاصی از زبان درک میشود، هیچ پشتوانهی علمی ندارد.
به احتمال زیاد شما نیز بارها و بارها با شایعه «نقشه زبان» یا «نقشه مزهها» برخورد کردهاید. در این شایعه ادعا میشود که تشخیص مزههای اصلی مانند شیرینی، شوری، ترشی و تلخی در قسمتهای خاصی از زبان انجام میشود. همانطور که در تصویر زیر میبینید، در متن این شایعه توضیح داده شده است که ما انسانها شیرینی را در نوک زبان، ترشی و شوری را در کنارهها و تلخی را در انتهای زبان خود حس میکنیم. اکنون این پرسش مطرح است که این ادعا تا چه میزان صحت دارد و آیا حقایق علمی کافی برای اثبات این ادعا وجود دارد یا خیر؟
به احتمال زیاد شما نیز بارها و بارها با شایعه «نقشه زبان» یا «نقشه مزهها» برخورد کردهاید. در این شایعه ادعا میشود که تشخیص مزههای اصلی مانند شیرینی، شوری، ترشی و تلخی در قسمتهای خاصی از زبان انجام میشود. همانطور که در تصویر زیر میبینید، در متن این شایعه توضیح داده شده است که ما انسانها شیرینی را در نوک زبان، ترشی و شوری را در کنارهها و تلخی را در انتهای زبان خود حس میکنیم. اکنون این پرسش مطرح است که این ادعا تا چه میزان صحت دارد و آیا حقایق علمی کافی برای اثبات این ادعا وجود دارد یا خیر؟

براساس گزارشی که در ژورنال Nature به چاپ رسیده است، دانشمندان پروتئینی را کشف کردهاند که به ما این امکان را میدهد تا بتوانیم مزه و طعم ترشی را درک کنیم. این پروتئین که فقط مختص انسانها هم نیست و در بسیاری از پستانداران نیز وجود دارد، در مسیر تکامل برای ما این امکان را فراهم میکرده که بتوانیم غذای فاسد و بیکیفیت را از غذای سالم و مغذی تشخیص دهیم. این کشف بزرگ قدمی مهم و جدی در درک بهتر دستگاه چشایی(Gustatory System) بهشمار میرود.
قبل از بررسی این ادعا بد نیست چند نکته کلی را در مورد مزه، طعم و دستگاه چشایی بدانیم:
- تندی یک مزه نیست و در دستهبندی مزهها قرار نمیگیرد. دراصل تندی با حس لامسه در ارتباط است و این احساس مربوط به «کاپسی سین» میشود که بهخصوص در فلفلهای تند موجود است.
- «اومامی» مزهای است که بهتازگی به ۴ مزه دیگر اضافه شده است که توسط ترکیباتی نظیر منوسدیمگلوتامات (MSG) احساس میشود.
- گیرندههای اومامی نه فقط بر سطح زبان، بلکه در دستگاه گوارش هم موجود هستند.
- بهتازگی دانشمندان دریافتهاند که چربی یک طعم محسوب میشود و با زبان قابل تشخیص است.
در دهههای اخیر بود که دانشمندان موفق به کشف گیرندههای چشایی شدند. این پیشرفتها در سال ۱۹۷۴میلادی تحقق یافت؛ به واسطهی این کشف چالشی بسیار جدی برای باور کهنه و قدیمی نقشه زبان بهوجود آمد که سالیان سال به یکهتازی در محافل علمی و غیرعلمی ادامه داد. برای درک ساده این موضوع که ادعای نقشه زبان صحت دارد یا خیر، میتوانید بهسادگی آزمایشی را در خانه ترتیب بدهید. هر مادهی غذایی با هر مزهای را که فقط با نوک زبانتان مزه مزه کنید متوجه میشوید که فارغ ترشی، شیرینی، تلخی و یا شوری، مزهی آن غذا در همان نوک زبان حس میشود و تعجبآور است که چرا دانشمندان در سدههای قبلی این آزمایش و نتیجهگیری ساده را انجام نداده اند!

هرکدام از برآمدگیهای سطح زبان شامل حدود ۱۰۰ گیرنده طعم هستند که توانایی درک مزهها را دارند. براساس یافتههای مختلف، این گیرندهها قدرت جذب بالاتری در درک طعم تلخی به نسبت مزههای اومامی، شیرینی، ترشی و شوری دارند و علت این مورد، اهمیت قدرت تمایزدادن غذاهای سمی و مسموم در مسیر تکامل انسان بوده است. البته به جز گیرندههای مزه در زبان، حس بویایی نیز نقش مهم و بزرگی را در ذائقه ما بازی میکند. بهطور مثال، زمانی که سرماخوردهاید، تا حد بسیار زیادی غذاها کممزه(بیمزه) بهنظر میآیند. درواقع ترکیبی از پیامهای عصبی گیرندههای چشایی و بویای و تحلیل آنها در مغز، آن چیزی است که ما بهعنوان مزه درک میکنیم.
پیچیدگی مزهها و ذائقهها تا حدی است که حتی رشتههای دانشگاهی متعددی برای مطالعه در مورد مزهها وجود دارد و هماکنون بسیاری از ابرشرکتهای غذایی در حال سرمایهگذاریهای عظیم برای مطالعه در مورد مزهها و ذائقه مشتریها هستند. این دانش تا حدی پیشرفت کرده است که عملا با ترکیب مواد شیمیایی و تنها در آزمایشگاه، دانشمندان امکان تولید مزههای موجود یا مزههای جدید را دارند.
با توجه به توضیحات بیان شده، جای شکی باقی نمیماند که ما انسانها در تمامی نقاط زبان خود و بهواسطه گیرندههای چشایی، امکان دریافت تمامی مزهها را داریم و اینگونه نیست که در قسمت جلوی زبان شیرینی و در انتهای آن تلخی را حس کنیم. تمامی گیرندههای چشایی امکان دریافت همهی مزهها را دارند و بهطور کلی میتوان گفت که این باور کاملا مردود است. اما بدون شک در اشخاص مختلف میزان درک مزهها متفاوت است و همه اشخاص طعمها را به یک میزان درک نمیکنند؛ به همین علت است که کم و بیش حتی در یک خانواده ذائقههای مختلف غذایی وجود دارد.
منابع: livescience.com | nytimes.com | nationalgeographic.com | webmd.com
(توجه: کپی برداری و بازنشر مقالات ویدوآل در راستای نشر دانش، با ذکر منبع و لینک موضوع بلامانع میباشد.)



اگر این مطلب برای شما مفید بوده، از ویدوآل حمایت کنید
کلیک کنید
سوالات و نظرات کاربران
0
محمد امیر نجفقلی طهرانی
پنج شنبه، ۱۹ اسفند ۱۳۹۵
منم همیشه ی خدا به خودم میگفتم اگه اینجوریه من فلفلو میزارم ته دهنم اینحوری نباید تندی رو حس کنم
0
lovelorn 17
سه شنبه، ۱۱ تیر ۱۳۹۸
(پاسخ)
تندی ترکیبی از مزه ها و دارای گرما میباشد نه یک مزه!!
0
احسان کلاته
چهارشنبه، ۲۲ دی ۱۳۹۵
کسی میدونه اومامی چیه و چه جور طعمیه؟
0
lovelorn 17
سه شنبه، ۱۱ تیر ۱۳۹۸
(پاسخ)
اومامی همون مزه گوشت هست ک وقتی میخوریم بهمون میده
0
محمد جدی
دوشنبه، ۱۶ اسفند ۱۳۹۵
چه خلقت زیبایی!!باید در این چیز تفکر کرد تا فهمید چه خداوند بزرگی داریم
0
lovelorn 17
سه شنبه، ۱۱ تیر ۱۳۹۸
(پاسخ)
دقیقاا
0
امیر قربانی
دوشنبه، ۰۶ دی ۱۳۹۵
سوم تجربی این مطالب رو میخونن خوب بود
0
lovelorn 17
سه شنبه، ۱۱ تیر ۱۳۹۸
(پاسخ)
برا سال یازدهم بهتره تا دوازدهم//یازدهم فصل دو زیست تجربی
0
محمد صادق آشیانه
یکشنبه، ۱۹ دی ۱۳۹۵
مزه ملس یا شور چی میشه؟
به نظرم به همین سادگی ها هم که تو شکل قسمت های مختلف رو جدا کردید نباشه
0
lovelorn 17
سه شنبه، ۱۱ تیر ۱۳۹۸
(پاسخ)
همون مزه نمک میشه بله به این ساگیا نیست ولی دانشمندان در تلاش بهبود این نظریه که تقریبا هم ثابت میشه هستن
0
هادي اصفهاني
چهارشنبه، ۲۴ آذر ۱۳۹۵
در مورد مزه اومامي بيشتر توضيح بدهيد.
0
lovelorn 17
سه شنبه، ۱۱ تیر ۱۳۹۸
(پاسخ)
همان مزه گوشت هس
0
مصطفی کهن
دوشنبه، ۲۹ آذر ۱۳۹۵
پس همه جای زبان طعم ها و مزه ها رو میچشن.جالب بود. چرب بودن هم یه مزه اس پس
0
lovelorn 17
سه شنبه، ۱۱ تیر ۱۳۹۸
(پاسخ)
نه وسط زبان تقریبا خالی از حس چشیدن است//و چرب بودن یه مزه نیس
0
lovelorn 17
سه شنبه، ۱۱ تیر ۱۳۹۸
ممنون به خاطر مطلبتون اما لطفا پاشخ گویی ب بخش نظرات رو فراموش نکنی ممنون
-1
هستی علیجانی
جمعه، ۲۷ اسفند ۱۳۹۵
خیلی ببخشید من سوال کردم که مگه امکان داره که تندی جز مزهها ها نباشه؟! و شما بجای پاسخ دادن به سوال بنده یه پوینت منفی هم به بنده میدین؟! متوجه نمیشم این دیگه چجورشه
0
کوثر رحیم پور
سه شنبه، ۲۱ دی ۱۳۹۵
من قبلا نفشه بندی مزه هارو خونده بودم و همیشه فکر میکردم که چرا زبون من طبق نقشه بندی نیست و مزه هارو حس میکنه . منون از مطلب
0
amirhossein abbasi
جمعه، ۱۶ مهر ۱۳۹۵
ممنون از مطالب مفیدتون
0
علی سیدالنگی
شنبه، ۱۲ تیر ۱۳۹۵
متن خوب و مفیدی بود
0
لحمد
شنبه، ۱۲ تیر ۱۳۹۵
مرسی از مطالب خوبتون
نويسنده
سامان امینی
سامان هستم و رستگاری خود را در یافتن پرسشهای بیپاسخ دنیای اطرافم مییابم. در پنج سال گذشته تمرکز خود را بر ژورنالیسم علم گذاشته و تصمیم دارم بهترین خبرنگار علم کشورمان شوم.
ویراستار
مرجان باقرنژاد
سال 1383 شروع فعالیت من در حرفه روزنامه نگاری و البته ویراستاری بود. همواره به دنبال ارتباط منطقی درون متنی، ثبات وهماهنگی، فارسی نویسی و همچنین صحت آن هستم.