سونامی‌ها چه‌طور اتفاق می‌افتند؟

سونامی‌ها چه‌طور اتفاق می‌افتند؟

گروه آموزشی

ویدوآل

1395/01/15

22282

بار بازدید شده
How-tsunamis-work واژه‌ی سونامی به ژاپنی به معنیِ "موجِ بندر" است و دلیل این نام‌گذاری این است که این پدیده تنها در نزدیکی ساحل اتفاق می‌افتد. اگر حضیض موجِ سونامی اول به ساحل برسد، پیش از برخوردِ موج ...
16260
سونامی‌ها چه‌طور اتفاق می‌افتند؟
Vidoal
4.61
سرعت نمایش
سوالات و نظرات کاربران
0
تصفیه فاضلاب photo
تصفیه فاضلاب دوشنبه، 26 شهریور 1397
با سلام خیلی جالب بود
0
نسیم زندی
نسیم زندی جمعه، 01 اردیبهشت 1396
خوبه اصلا نمیدونستم سونامی چیه دقیقا
0
نرگس ابارشی
نرگس ابارشی دوشنبه، 23 اسفند 1395
واقعا ترسناکه حتی اگه بعد از زلزله بیاد چه آثار مخربی از خودش به جا میزاره
0
مصطفی .
م کهن چهارشنبه، 08 دی 1395
سونامی ها تو قسمت ساحلی خیلی ویرانگره. حتی صداش همراه با طوفان ترس داره
0
امیر قربانی
امیر قربانی یکشنبه، 05 دی 1395
سونامی خیلی وحشتناک هست از زلزله ترسناک تره
0
محیا photo
محیا جمعه، 15 مرداد 1395
اینکه انیمیشن بود.من اشتباه دیدم یا شما ویدیو رو اشتباه آپلود کردین؟!
0
گروه آموزشی ویدوآل
گروه آموزشی ویدوآل جمعه، 15 مرداد 1395
(پاسخ) سلام و ممنون از گزارش شما. مشکل از طرف ما بود، فایل با کیفیت بالا اشتباه آپلود شده بود ولی نسخه کم حجم مشکلی نداشت. تصحیح شد.
0
Jwd A
farzad سه شنبه، 24 فروردین 1395
با سلام و خسته نباشید نسبت به کارکنان سایت اگه امکانش هست از نوع کلیپ ها در مورد رشته زمین شناسی بیشتر به اشتراک بگذارید؛))
توضیحات

در سال 479 پیش از میلاد مسیح، وقتی سربازان ایرانی در راه محاصره‌ی شهر یونانی پوتیدایا بودند، جذرِ بیشتر از حد معمول، باعث شده بود که راهی بسیار مناسب جهت نفوذ لشکر ایرانی به وجود بیاد. اما این مسئله از سر خوش شانسی نبود. پیش از آن که لشکر ایرانی نصف مسیر را طی کند، آب به شکل امواجی بسیار بلندتر از هر موج دیگری که دیده شده بود، برگشت و حمله کنندگان را غرق کرد و کشت. اهالی پوتیدایا بر این باور بودند که خشم پزودیون، خدای دریاها، آن‌ها را نجات داده است. اما در حقیقت چیزی که آن‌ها را نجات داد، به احتمال خیلی زیاد همان پدیده‌ای است که تعداد بی شماری از انسان‌ها را از بین برده است: "سونامی"

اگر چه عموم مردم علت به وجود آمدن سونامی را جذر و مد می‌دانند، اما در واقع سونامی‌ها ربطی به فعالیت‌‌های جذر و مدی که توسط نیروی گرانش خورشید و ماه به وجود می آیند، ندارند. بیان درست‌تر این است که سونامی‌ها در واقع تنها نسخه‌ی (شکل) بزرگ تر امواج معمولی هستند. سونامی‌ها هم، یک فرود و یک فراز دارند و نه تنها از حرکتِ آب، بلکه از حرکتِ انرژی درون آب تشکیل می‌شوند، اما تفاوت در منبع این انرژی است. برای موج‌های معمولی اقیانوس، این انرژی از باد نشأت می گیرد، چون باد تنها سطح را تحت تاثیر قرار می‌دهد و امواجِ حاصل شده به لحاظ اندازه و سرعت محدودند. اما دلیلِ پیدایش سونامی‌ها، انرژیِ نشأت گرفته از زیرِ آب است.
برای مثال از فوران آتش فشان، رانشِ زمین در زیر آب و یا عموما از وقوع زلزله‌ای در کف اقیانوس است که از روی هم لغزیدن صفحات تکتونیکی زمین ایجاد شده است. این اتفاق باعث آزاد شدن حجم زیادی از انرژی در درون آب می‌شود. این انرژی به سمت سطح آب حرکت می‌کند و باعث جا‌به‌جا شدن آب و بالا بردن آن، تا بالاتر از سطحِ معمولِ دریا می‌شود. اما نیروی گرانش، آب را به سمت پایین می‌کشد، که باعث می‌شود انرژی در امواجِ افقی به طرفین برود و در نتیجه سونامی متولد می‌شود و با سرعتی بیش از 800 کیلومتر بر ساعت حرکت می‌کند. زمانی که از ساحل دور است به سختی قابل تشخیص است، به این خاطر که در اعماق آب حرکت می کند.
اما وقتی به آب‌های کم عمق می‌رسد، پدیده ای به اسم «کم عمق شدن امواج» اتفاق می‌افتد. چون آبِ کم‌تری برای انرژی وجود دارد تا از آن عبور کند، حجم بزرگی از انرژیِ باقی‌مانده متراکم می‌شود. سرعتِ موج کم می‌شود و هم زمان ارتفاع آن تا 30 متر افزایش پیدا می‌کند.

واژه‌ی سونامی به ژاپنی به معنیِ "موجِ بندر" است و دلیل این نام‌گذاری این است که این پدیده تنها در نزدیکی ساحل اتفاق می‌افتد. اگر فرود موجِ سونامی اول به ساحل برسد، پیش از برخوردِ موج، آب بیش تر از حدِ معمول عقب نشینی می‌کند که به طرز خطرناکی این مسئله غلط انداز است. سونامی نه تنها آدم های نزدیک ساحل، بلکه ساختمان‌های بلند و درختان را که در محدودی بیش از یک‌و‌نیم‌متری هستند، به خصوص در نواحیِ کم ارتفاع را هم غرق می‌کند. اما انگار این حجم از خرابی کافی نیست و آب با عقب نشینی کردن، باقی مانده‌ی خرابی‌های به وجود آمده و هر چیز یا هر کسی که به اندازه‌ی کافی بدشانس بوده که در مسیرش قرار بگیرد را با خودش به عقب می کشد.

سونامیِ سال 2004 اقیانوس هند، یکی از مرگبارترین فجایعِ طبیعی در طول تاریخ بود که باعث کشته شدن بیش از 200هزار نفر در پهنه‌ی جنوب آسیا شد. خب، ما چه طور می‌توانیم از خودمون در مقابل این نیروی مخربِ طبیعت محافظت کنیم؟ بعضی جهت متوقف کردن سونامی از دیوار دریایی، دریچه‌های سیل و راه آب‌ها جهت منحرف کردن آب استفاده کردند. اما این روش‌ها همیشه موثر نیستند. در سال 2011 سونامی با گذشتن از دیوار دریایی که از نیروگاه اتمی فوکوشیمای ژاپن محافظت می‌کرد، منجر به یک فاجعه‌ی هسته‌ای شد و در ادامه زندگی 18 هزار نفر را به خطر انداخت.

در عوض دانشمندان و سیاست‌گذاران بسیاری با رصدِ فشار زیر دریا و فعالیت‌های لرزشی و ایجادِ شبکه‌ی جهانی ارتباطی، جهتِ منتشر کردن سریعِ اخطارها، بر تشخیصِ زودهنگام سونامی متمرکز شدند.

وقتی طبیعت آن قدر قدرتمند است که نمی‌شود متوقفش کرد، امن‌ترین راه این است که از سرِ راهش بریم کنار!

تهيه‌کننده

Ted Ed
Ted	 Ed

تد سکویی برای انتشار ایده‌هایی است که ارزش انتشار دارند. تد کار خود را در سال 1984 به عنوان کنفرانسی که فصل مشترک تکنولوژی، سرگرمی و طراحی بود آغاز کرد.

مترجم

گلنوش شریفی
گلنوش شریفی

گوینده

زنده یاد افشین ذریه
زنده یاد افشین ذریه

متاسفانه افشین عزیز در دوم اردیبهشت 1401در اثر بیماری فوت کرد، سایت ویدوآل یادگاری از تلاش او برای اشاعه علم هست، تمام محتوای علمی تولید شده حاصل زحمات او و دیگر اعضای سایت ویدوآل میباشد، نامش نیک.

تدوين‌گر

مصی یگانه
مصی یگانه

زندگیم با هنر معنی پیدا میکنه. مدت 16 سال کار گرافیک کردم و سرپرست بخش گرافیک شرکت اوه و باران هنر بودم، عاشق شیرینی پزی و تزیین کیکم و به صورت حرفه ای این کار رو انجام میدم.